Музыкалық училищелер мен колледждердің, МОММ жоғары
сыныптарының оқушылары арасында музыкалық-теориялық пәндер бойынша IX Халықаралық конкурс
Ережесі
Қазақ ұлттық өнер университеті (әрі қарай– ҚазҰӨУ) музыкалық колледждердің 3-4 курс студенттері және мамандандырылған орта музыкалық мектептердің жоғары сынып оқушылары (әрі қарай – МОММ) арасында музыкалық-теориялық пәндер бойынша IX Халықаралық конкурс (әрі қарай – Конкурс) өткізеді. Конкурс келесі мамандықтар бойынша ұйымдастырылады: «Музыка теориясы», «Аспаптық орындаушылық (түрлері бойынша)», «Хорды дирижерлеу», «Ән салу».
Конкурс жыл сайын номинацияларды алмастыру арқылы өткізіледі. 2025 жылы Конкурс төрт номинация бойынша өтеді:
Әрбір қатысушы кез келген номинацияны таңдай алады.
Өткізілу мерзімі: 2025 жылдың 25-28 наурызы
Өтініштерді қабылдау мерзімі: 2025 жылдың 10 наурызына дейін (қоса алғанда)
Өткізу орны:ҚазҰӨУ колледжі (Қазақстан, Астана қ., Жеңіс даңғылы 33).
Конкурстың мақсаты: жас дарынды қолдау, кәсіби оқуға үміткер перспективалы студенттерді анықтау; музыкалық-теориялық пәндерге қызығушылықты арттыру; студенттердің шығармашылық белсенділігін ынталандыру.
Негізгі бағыттар:
1.1 Қатысу шарттары
Конкурсқа «Музыка теориясы», «Аспапта орындаушылық» (түрлері бойынша), «Хорды дирижерлеу», «Ән айту» (түрлері бойынша)" мамандықтары бойынша музыкалық колледждердің/училищелердің 3-4 курс студенттері, сондай-ақ осы мамандықтарға сәйкес келетін МОММ жоғары сынып оқушылары қатыса алады.
Төменгі курс/сынып студенттері конкурс талаптарына сай болған жағдайда қатыса алады.
Конкурстың жұмыс тілдері: қазақ, орыс және ағылшын.
Қатысушылардың өнер көрсету тәртібі жеребе тарту арқылы анықталады және сайыс соңына дейін сақталады. Тіркеу кезінде қатысушы туу туралы куәлігін (паспорт) көрсетуі қажет.
1.2 Қаражат шарттары
Конкурсқа қатысу тегін. Көлік және іссапар шығындарын жіберуші тарап немесе қатысушылар өздері көтереді.
1.3 Конкурстық санаттары
Қатысушылар өз мамандығы мен оқу курсына сәйкес бір немесе бірнеше номинацияда қатыса алады.
Номинациясы |
Денгей |
Колледждің/училищтің курсы, МОММ сыныбы |
Мамандығы |
Сольфеджио |
1 |
III, IV курс |
«Музыка теориясы» |
2 |
III, IV курс, МОММ жоғары және бітіруші сыныптары |
«Хорды дирижерлеу», |
|
3 |
III, IV курс, МОММ жоғары және бітіруші сыныптары |
«Аспапта орындаушылық» |
|
4 |
III, IV курс, МОММ жоғары және бітіруші сыныптары |
«Ән айту» (түрлері бойынша) |
|
Гармония /музыка теориясы |
1 |
III, IV курс |
«Музыка теориясы» |
2 |
III, IV курс, МОММ жоғары және бітіруші сыныптары |
«Хорды дирижерлеу», «Аспапта орындаушылық» |
|
3 |
III, IV курс, МОММ жоғары және бітіруші сыныптары |
«Ән айту» (түрлері бойынша) |
|
Этносольфеджио |
1 |
III, IV курс |
««Музыка теориясы» |
2 |
III курс, МОММ жоғары сыныптары |
«Домбыра» |
|
3 |
IV курс, МОММ бітіруші сыныптары |
«Домбыра» |
|
Эссе |
1 |
III, IV курс |
«Музыка теориясы» |
2 |
III, IV курс, МОММ жоғары және бітіруші сыныптары |
«Хорды дирижерлеу» |
|
3 |
III, IV курс, МОММ жоғары және бітіруші сыныптары |
«Аспапта орындаушылық» |
|
4 |
III, IV курс, ст МОММ жоғары және бітіруші сыныптары |
«Ән айту» (түрлері бойынша) |
1.4 Өткізу тәртібі
«Сольфеджио», «Гармония/Музыка теориясы», «Этносольфеджио» номинацияларындағы конкурс екі турда өткізіледі.
«Эссе» номинациясы қашықтықтан бір турда өткізіледі.
Өтініштерді 2025 жылдың 10 наурызына дейін жіберу қажет
Бір білім беру мекемесінен бір мамандықтың бір курсы/сыныбы бойынша қатысушылар саны 5 адамнан аспауы тиіс. Қатысушыларды жіберетін мекеме іріктеу турын өткізіп, конкурстық қатысушылар тізімін құрастырады.
Конкурстың тапсырмалар музыка-теориялық пәндер бағдарламасына: сольфеджио, этносольфеджио, гармония, музыкалық формаларды талдау, музыка теориясы, гармония негіздеріне сәйкес құрастырылады.
1.5 Қазылар алқасы
Қазылар алқасының құрамы конкурсты ұйымдастырушы – ҚазҰӨУ тарапынан бекітіледі.
Қазылар алқасының міндеттері:
Конкурс нәтижелері ҚазҰӨУ-нің «Музыкатану» және басқа да орындаушылық мамандықтар (бакалавриат) бойынша қабылдау емтихандарында ескеріліуі мүмкін.
1.7 Қосымша шаралар
Конкурс өткізілген уақытта ҚазҰӨУ колледжінде:
1.8 Өтінішті рәсімдеу
Қатысуға өтініштер 2025 жылдың 10 наурызына дейін konkurs@kaznui.kz электрондық поштасына жіберіледі. Хат тақырыбы: «Қатысушының тегі, конкурс» (мысалы: Базаров конкурс). Хатқа келесі файлдар тіркелуі тиіс:
Өтініш формасын қараңыз – Қосымша 1.
1.9 Марапаттау
Барлық қатысушыларға дипломдар беріледі: I, II, III дәрежелі дипломдар, арнайы номинациялар бойынша дипломдар, қатысушы дипломы, қашықтықтан тур қатысушы сертификаты.
1.9 Байланыс ақпараттары
Конкурс туралы ақпарат ҚазҰӨУ сайтында жарияланған: konkurs@kaznui.kz
Барлық сұрақтарды konkurs@kaznui.kz электрондық поштасына жолдауға болады.
Қатысушы ұсынылған тізімдегі композиторлардың бірінің шығармасын таңдауы қажет. Шығарма оқу бағдарламасына кірмейтін болуы тиіс. Эссе немесе аналитикалық этюд түрінде шығарманың талдауы жасалады.
Талдау келесі аспектілерді қамтуы қажет:
Шығарма ерекшелігіне байланысты назар аудару қажет:
Талдау тек ерекшеліктерді тізбектеумен шектелмей, терең білім мен талдау шеберлігін көрсететін байланысты мәтін ретінде ұсынылуы қажет.
Барлық жұмыстар міндетті түрде «Антиплагиат» жүйесі арқылы тексеріледі.
2025 жылға эссе жазу үшін ұсынылған композиторлар тізімі:
Конкурсқа қатысу үшін ұсынылған жұмыстарды немесе олардың бөліктерін пайдаланған кезде олардың авторын көрсету және дереккөзге сілтеме жасау қажет. Авторлық құқықтың сақталуына әзірлемені ұсынған конкурсқа қатысушы жауапты болады.
Орындалу мерзімі мен талаптары:
Жұмыстар көлемі 5 беттің артық емес болуы керек, A4 форматы, қаріп өлшемі 14, Times New Roman, бір аралық, шеттері - сол жақта 3 см, басқа шеттерде 2 см. Дереккөздерге сілтемелер жұмыстың соңында ғылыми басылымдар бойынша рәсімделуі тиіс. Жұмыстың жоғарғы оң жақ бұрышында - автордың толық аты-жөні, төменірек интервалмен - оқу орны, курс, жетекшінің аты-жөні. Орталықта - шығарманың атауы. Материалдар бір хатпен өтініммен бірге электрондық түрде konkurs@kaznui.kz мекен-жайына 2025 жылдың 10 наурызына дейін жіберілуі керек.
2.2 Жүзеге асыратын номинациялар
1-ші тур: жазбаша жұмыс
1 тур «Сольфеджио» номинация бойынша БАЙҚАУ ТАЛАПТАРЫ:
Сольфеджио бойынша жазбаша жұмыс:
а) диктант
б) гармониялық құрылымның есту арқылы талдауы
1 деңгей («Музыка теориясы»):
а) диктант: үш дауысты диктант, модуляция жасайтын, дамыған дауыстазалау, метроритмикалық қиындықтармен, әртүрлі альтерация түрлерімен;
б) гармониялық талдауы: модуляция жасайтын гармониялық құрылымның есту арқылы талдауы, кезеңнің көлемінде, секвенцияларды, субдоминанттық және доминанттық топтардың аккордтарындағы альтерацияларды, мажор-миноралық құралдарды, диатоникалық және недиатоникалық туыстықтағы тональдылық ауытқуларды, эллипсис элементтерін қамтиды.
2 деңгей («Хорды дирижирлеу»):
а) диктант: екі дауысты диктант (III курс) / үш дауысты (IV курс), монотональды / модуляция жасайтын диатоникалық туыстық тональда, дамыған дауыстазалау, метроритмикалық қиындықтармен, әртүрлі альтерация түрлерімен, ауытқулармен;
б) гармониялық талдауы: монотональды / модуляция жасайтын гармониялық құрылымның есту арқылы талдауы кезең көлемінде, секвенцияларды, субдоминанттық және доминанттық топтардың аккордтарындағы альтерацияларды, ауытқуларды қамтиды.
3 деңгей («Аспапта орындаушылық»):
а) диктант: екі дауысты диктант, монотональды (III курс) / модуляция жасайтын (IV курс) диатоникалық туыстықта, дамыған дауыстазалау, метроритмикалық қиындықтармен, әртүрлі альтерация түрлерімен, ауытқулармен;
б) гармониялық талдауы: монотональды / модуляция жасайтын гармониялық құрылымның есту арқылы талдауы кезең көлемінде, секвенцияларды, субдоминанттық және доминанттық топтардың аккордтарындағы альтерацияларды, ауытқуларды қамтиды.
4 деңгей («Ән айту»):
а) диктант: бір дауысты диктант, монотональды, дамыған дауыстазалау, метроритмикалық қиындықтармен, әртүрлі альтерация түрлерімен, ауытқулармен;
б) гармониялық талдауы: монотональды гармониялық құрылымның есту арқылы талдауы (8-10 аккорд)
Жазбаша жұмыстарды бағалау критерийлері:
Диктант:
Есту арқылы талдау:
1-тур «Гармония/ Музыка теориясы» номинациясы бойынша Конкурс талаптары
Жазбаша жұмыс:
а) гармония бойынша - есеп;
б) музыка теориясы бойынша (вокалистер)
Есеп (8-12 такт), әрбір мамандық пен курс бағдарламалық талаптарына сәйкес гармониялық құралдарды қамтиды. Дәстүрлі емес формалар арасында келесі мүмкіндіктер болуы мүмкін: шешім нұсқаларындағы қателерді табу; тапсырмадағы бос орындарды толтыру; тапсырманы жалғастыру (мүмкін форманы өзгерту) және т.б.
Жұмысты орындау уақыты: 1 деңгей - 2 академиялық сағат (90 минут), 2-3 деңгей - 1,5 академиялық сағат (60 минут).
Гармония бойынша есептер келесі критерийлер бойынша бағаланады:
Музыка теориясы бойынша жазбаша жұмыс үлгілері (Ән айту):
Жұмысты орындау уақыты – 60 минут. (Жұмысты қысқа уақыт ішінде орындау үшін қосымша ұпайлар алу мүмкіндігі бар - 40 минутқа дейін, қазылар алқасының шешімі бойынша). Жұмысқа жоғарыда аталған 6-7 тапсырма кіреді.
II тур: ауызша
II туры «Сольфеджио» номинациясыбойыншаКонкурсталаптары
1 деңгей (Музыкатеориясы): Интонациялық және метроритмдік қиындықтарды қамтитын ұсынылған кеңейтілген бір дауысты әуенді парақтан оқу: секірістер, барлық хроматизмдер, тональдіктегі ауытқулар мен модуляциялар, секвенциялар, мажор-минор құралдары, барлық синкопалар, ерекше ритм бөлшектері, өзгермелі метр.
2, 3 деңгей (Хордыдирижерлеу, аспаптаорындаушылық): Интонациялық және метроритмдік қиындықтарды қамтитын ұсынылған бір дауысты әуенді парақтан оқу: секірістер, барлық хроматизмдер, диатоникалық туыстас тональдіктердегі ауытқулар, секвенциялар, барлық синкопалар, ерекше ритм бөлшектері.
4 деңгей (Әнайту): Интонациялық және метроритмдік қиындықтарды қамтитын ұсынылған бір дауысты әуенді парақтан оқу: секірістер, кейбір хроматизмдер, диатоникалық туыстас тональдіктердегі ауытқулар, секвенциялар, синкопалар, ерекше ритм бөлшектері.
Концертмейстерсіз және техникалық құралдарсыз аккомпанементпен дауыстық миниатюра (романс, ән) орындау, отандық және шетелдік композиторлардың әртүрлі стилистикалық бағыттағы шығармалары. Арнайы сирек орындалатын отандық үлгілерді орындау артықшылықты.
Коллоквиум музыка-теориялық мәселелер бойынша сұхбат түрінде өтеді. Қатысушы өзінің білім беру және мәдени деңгейін, оқылатын пәндер бойынша эрудициясын көрсетуі тиіс.
II тур «Гармония/ Музыка теориясы» номинациясы бойынша Конкурс талаптары
1 деңгей (Музыка теориясы)
Өз жазған модуляциялық құрылымын орындау (мүмкін ұсынылған бастамамен немесе тональділік жоспары бойынша), секвенциялар, S және D топтарындағы аккордтардың альтерациясы, барлық түрлеріндегі аккордты емес дыбыстар, мажор-минор құралдары:
а) III курс - Римский-Корсаков бойынша туыстық II дәрежесінде модуляциясы период формасында;
б) IV курс - Римский-Корсаков бойынша III дәрежелі туыстықта модуляциямен және энгармониялық қайтарумен қарапайым 2 бөліктен тұратын период формасында.
2 деңгей (Хорды дирижерлеу, аспапта орындаушылық)
а) III курс - төрт дауысты секвенция орындау (мотив ұзындығы - 1-2 такт);
б) IV курс - фортепианода өз жазған модуляциялық құрылымын орындау (мүмкін ұсынылған бастамамен немесе тональділік жоспары бойынша) период формасында, диатоникалық туыстық тональділікке модуляциямен, секвенциялар, S және D топтарының аккордтарының альтерациясы мен басқа гармониялық құралдар.
3 деңгей (Ән айту):
Төрт дауысты секвенция орындау, тығыз орналасқан (мотив ұзындығы - 1-2 такт).
Коллоквиум музыка-теориялық мәселелер бойынша сұхбат түрінде өтеді. Қатысушы өзінің білім беру және мәдени деңгейін, оқылатын пәндер бойынша эрудициясын көрсетуі тиіс.
Тапсырма теориялық білімдерді, практикалық дағдыларды, эрудицияны, кәсіби қызығушылықты, материалды баяндаудағы логикалық байланыстылықты, артистизмді анықтауға бағытталған.
Презентацияғаталаптар:
III - IV курс колледжінің «Музыка теориясы» мамандығы бойынша студенттерге арналған презентация - музыкалық теорияның кез келген тақырыбы бойынша жұмыс: музыка теориясы, гармония, музыкалық форма талдауы, полифония және т.б. (музыкалық мысалдарды көрсету міндетті). Өту уақыты: 10 минутқа дейін. Презентацияның соңында қатысушыға тақырып бойынша 2-3 сұрақ қойылады.
Жұмыстың болжамды тақырыптары:
1-4 курс колледжінің «Хорды дирижерлеу», «Аспапта орындаушылық», «Ән айту» мамандықтары бойынша, сондай-ақ МОММ-ның осы бағдарлама бойынша оқитын студенттері үшін: музыкалық теория, гармония, музыкалық формаларды талдау тақырыбы бойынша еркін тақырыпта презентация - эссе. Эссе тақырыбын таңдауда орындаушылық талдаумен байланысты тақырыптар ұсынылады.
Өту уақыты: 7 минутқа дейін. Презентация соңында қатысушыға тақырып бойынша 2-3 сұрақ қойылады. Музыкалық мысалдарды көрсету қолдауы табылады.
Бағалау критерийлері.
Барлық сынақтар келесі параметрлер бойынша бағаланады:
Парақтан оқу:
Романс орындау:
Секвенция орындау:
Модуляциялық құрылысты орындау:
Коллоквиум:
I тур - Домбыра диктанты. Жазбаша жұмыс.
1 деңгей /Музыка теориясы III - IV курс/, 2 деңгей /Домбыра III курс/
Батыс Қазақстан күйлерінің бөлімі Негізгі буын:
3 деңгей /Домбыра IV курс/
Батыс Қазақстан күйлерінің кез келген бөлімі, Негізгі буын, Орта буын немесе Саға:
Тапсырмаға қойылатын талаптар:
Тапсырманы орындауға 30 минут беріледі. Күйдің аудиожазбасын 10 рет тыңдауға болады. Тапсырманы орындап, тексеруге бергеннен кейін қатысушыға бонус ретінде домбырада диктантты есінде сақтап орындап, қосымша балл алуға мүмкіндік беріледі.
Тапсырманы бағалау критерийлері:
ІІ тур. 1. Жазбадан оқу және дәстүрлі әнді талдау.
/Барлық деңгейлердегі қатысушылар үшін/
Жазбадан ұсынылған бір дауысты дәстүрлі қара өлең жанрындағы әнді оқу, интонациялық және метроритмикалық қиындықтарды қамтитын: секірістер, хроматизмдер, асинхронды орындалу, барлық түрдегі синкопалар, ерекше ритмдік бөліну түрлері, өзгермелі метр. Талдауда өңірді, жанрды, мазмұнды, музыкалық-экспрессивті құралдарды, өлең түрін, құрылымдық, ладтық, ритмдік және мелодиялық ерекшеліктерді анықтау.
Тапсырмаға қойылатын талаптар:
Қатысушы әнді сөздермен интонировать етуі керек және осы үлгіге ауызша талдау жасау керек. Талдауды орындауға 10 минут беріледі. Әнді домбырамен интонировать еткен үшін қазылар алқасы қатысушыға бонус балл қосуға құқылы.
Тапсырманы бағалау критерийлері:
Тапсырма он балдық жүйемен бағаланады.
Тапсырмаға қойылатын талаптар:
Бұл тапсырманы орындау үшін қатысушыларға күйдің тақырыбы беріледі. Қатысушы дәстүрлі домбыра өнерінің канондарына сәйкес өз шығармасын – импровизациясын жасауы керек. Қатысушы өз қалауы бойынша күйдің жанрын немесе стилін таңдап, шығармасына атау беруі мүмкін. Тапсырманы орындауға 40 минут беріледі.
Тапсырманы бағалау критерийлері:
Тапсырмаға қойылатын талаптар:
Тапсырма дәстүрлі музыканың тарихы мен теориясы, этносольфеджио курсы бойынша практикалық дағдылар, жалпы эрудиция, кәсіби қызығушылықты анықтауға бағытталған. Презентацияның мазмұнындағы міндетті шарт – дәстүрлі аспаптық немесе вокалдық музыканың үлгілерін кешенді талдау. Қазақстандық білім беру орындарының студенттері үшін бұл қазақ музыкасының үлгілері мен жанрлары. Басқа мемлекеттердің қатысушылары өз ұлттық мәдениеттерінің музыкалық жанрларын қолдана алады.
Презентацияға қойылатын талаптар:
• Объемы 15-25 слайд. Бірінші слайдта автордың аты-жөні, жетекшінің аты-жөні, оқу орнының атауы болуы керек. Соңғы слайдта – ақпарат көздерінің тізімі.
• Презентацияда мәтіндік және иллюстрациялық слайдтар алмасып келуі мүмкін.
•Музыкалық мысалдардың көрсетілуі міндетті.
• Өту уақытты: 10 минутқа дейін.
Тапсырманы бағалау критерийлері:
Байланыс телефондары:
+7 705 126 4225 – Сагитова Анна Геннадьевна /Гармония, Сольфеджио/
+7 702 580 0684 – Вагапова Раиля Раильевна /Гармония, Сольфеджио/
+7 701 371 7219 – Мұхамеджанова Жанар Тұрсынқызы /Этносольфеджио/
+7 777 140 9085 – Байханова Самал Дайырқызы /Этносольфеджио/
+7 775 857 1569 – Харламова Татьяна Валерьевна /Эссе/
Сіздерге шығармашылық жеңістер тілейміз!
Қосымша 1
Бұл жерден Сіз жиі қойылатын сұрақтарға жауап ала аласыз, сонымен қатар өз сауалыңызды жолдай аласыз.
Copyrights © 2025 Қазақ ұлттық өнер университеті. All rights reserved.